LIDZBARK WARMIŃSKI  to miasto w województwie warmińsko-mazurskim nad rzeką Łyną, prawa miejskie nadane 12 sierpnia 1308 przez biskupa Eberharda z Nysy (w tym czasie co roku odbywają się Dni Lidzbarka Warmińskiego - kilkudniowy festyn organizowany dla upamiętnienia rocznicy nadania praw miejskich); gotycki zamek biskupi (1350 - 1401) - przez lata był on siedzibą biskupów warmińskich (XIV - XVIII w.), obecnie w zamku mieści się muzeum; fragmenty murów miejskich z Wysoką Bramą (XIV / XV w.), kościół gotycki (XIV / XV w.), przebudowany (XVIII / XIX w.), oranżeria (XVIII w.), liczne zabytkowe domy (XVIII - XIX w.); przez lata Lidzbark Warmiński był prężnym ośrodkiem nauki i kultury, przebywało tu szereg światłych biskupów, którzy wspierali rozwój miasta, m. in. Michał Radziejowski, Andrzej Załuski, Teodor Potocki, Krzysztof Szembek, biskup - poeta Ignacy Krasicki a także Mikołaj Kopernik; niedaleko znajduje się wiele ośrodków wypoczynkowych, m. in. nad jeziorami w Kłębowie i Wielochowie, a we wsi Stoczek Klasztorny położonej około 15 km na wschód od Lidzbarka Warmińskiego znajduje się godny uwagi kościół Bernardynów wybudowany w 1639 r. jako dziękczynienie za zawarcie pokoju między Polską a Szwecją (1635 r.), znajduje się w nim obraz Matki Boskiej słynący z łask i otaczany powszechną czcią, w latach 50-tych w Stoczku Warmińskim internowany był przez komunistyczne władze kardynał Stefan Wyszyński - Prymas Polski; co roku w Lidzbarku Warmińskim odbywają się prezentacje folkloru Wileńszczyzny - "Kaziuki-Wilniuki"; około 50 kilometrów do przejścia granicznego Bezledy.



Lidzbark Warmiński - jeziora

W okolicach Lidzbarka Warmińskiego znajdują się aż 3 pięknie położone jeziora: jezioro Wielochowskie - oddalone od miasta 3 km (cieszy się dużą popularnością wśród wędkarzy przez okrągły rok, natomiast latem jako kąpielisko), jezioro Symsarn (potocznie Kłębowo; otoczone lasami bogatymi w jagody, grzyby i zwierzynę łowną) oraz jezioro Blanki - największe jezioro na terenie gminy.



Lidzbarskie Biesiady Humoru i Satyry

W Lidzbarku Warmińskim odbywa się co roku (sierpień i wrzesień) najstarszy turniej kabaretowy w Polsce, upamiętniający 30-letni pobyt w mieście Księcia Poetów - Ignacego Krasickiego. Turniej adresowany jest do kabaretów i autorów pod ciągle aktualnym mottem poety "Prawdziwa cnota krytyk się nie boi", jak również pod inną nazwą - "Śmiech niekiedy może być nauką". Organizatorem jest Lidzbarski Dom Kultury (ul. Słowackiego 4, 11-100 Lidbark Warmiński).



Diecezja Warmińska

Diecezja warmińska utworzona została dekretem legata papieskiego Wilhelma - biskupa Modeny z dnia 4 lipca 1243 roku. Pierwszym biskupem warmińskim powołanym przez papieża 6 października 1250 roku był biskup Anzelm. Stolica Diecezji Warmińskiej na przestrzeni dziejów ulegała zmianie: do 1341 r. stolicą było Braniewo, w latach 1341-1350 - Orneta, 1350-1795 - Lidzbark Warmiński, a od 1795 r. - Olsztyn. Diecezja Warmińska bardzo długo, bo aż do 1929 r. podlegała bezpośrednio Rzymowi. W 1930 r. papież Pius XI włączył Diecezję Warmińską do metropolii we Wrocławiu. W 1972 r. papież Paweł VI włączył Diecezję do Metropolii Warszawskiej, a w dwadzieścia lat później w - 1992 r. - Diecezja Warmińska dekretem Jana Pawła II podniesiona została do rangi archidiecezji i siedziby metropolii. W skład nowo utworzonej Metropolii Warmińskiej weszły trzy diecezje: Archidiecezja Warmińska, Diecezja Elbląska i Diecezja Ełcka.

Z Diecezji Warmińskiej wywodzi się aż 4 kardynałów: Stanisław Hozjusz (1551-1579), Andrzej Batory (1589-1599), Jan Olbracht Waza (1621-1633) oraz Michał Stefan Radziejowski (1679-1688).

Jako ciekawostkę można dodać, iż z Diecezji Warmińskiej wywodzi się również papież Pius II (sprawował urząd papieża w latach 1458-1464), czyli Eneasz Sylwiusz Piccolomini. Enea Silvio Piccolomini urodził się 18 października 1405 r. w Corsignano koło Sieny, a zmarł 15 sierpnia 1464 r. w Ankonie. W 1457 r. w Głogowie kanonicy warmińscy, pod przewodnictwem Jana Plastwicha i Bartłomieja Liebenwalda, wybrali właśnie jego na następcę zmarłego biskupa warmińskiego Franciszka Kuhschmalza. Nie doszło jednak do objęcia Diecezji przez nominata; uniemożliwił to król Kazimierz Jagiellończyk, który nie chciał widzieć na tak ważnej dla Polski stolicy biskupiej rzecznika interesów Habsburgów. Po śmierci papieża Kaliksta III konklawe wybrało 19 sierpnia 1458 jego następcą Eneasza Sylwiusza Piccolominiego. Przyjął imię Piusa II. Główną ideą przyświecającą jego pontyfikatowi było wyzwolenie Europy od zagrożenia tureckiego. Już jako papież Pius II, Piccolomini powołał na swojego następcę w Diecezji Warmińskiej Pawła Legendorfa.



Słynni biskupi rezydujący w Lidzbarku Warmińskim

Łukasz Watzenrode (1489-1512) - wuj Mikołaja Kopernika; dzięki swoim niezwykłym zdolnościom politycznym był zaufanym doradcą trzech polskich królów. To dzięki niemu lidzbarska rezydencja stała się drugim domem Mikołaja Kopernika. Wielki astronom spędził w niej 10 lat i przede wszystkim w Lidzbarku Warmińskim sformułował rewolucyjne tezy teorii heliocentrycznej.

Jan Dantyszek (1537-1548) - podróżnik, dyplomata, poeta, był niezwykle cenionym w Europie humanistą. Korespondował m.in. z Erazmem z Rotterdamu, a przez cesarza Maksymiliana I uhonorowany został najwyższym laurem poetyckim.

Stanisław Hozjusz (1551-1579) - kardynał, jeden z czołowych przywódców polskiej i europejskiej kontrreformacji, pisarz, poeta. Uczestniczył w soborze trydenckim. W 1564 roku sprowadził zakon Jezuitów do Braniewa na Warmii. Wyrażał zdecydowany sprzeciw szerzeniu się luteranizmu i robił wiele, aby go powstrzymać.

Marcin Kromer (1579-1589) - pisarz, dyplomata, historyk i sekretarz króla Zygmunta Augusta. To w lidzbarskim zamku powstały jego najwybitniejsze pisma religijne i filozoficzne, a także najsławniejsze dzieło - "Historia Polski".

Michał Stefan Radziejowski (1679-1688) - arcybiskup gieźnieński, prymas Polski, kardynał; w 1682 r. odnowił rotundę kościoła w Stoczku Klasztornym, w latach 1683-1684 ufundował organy w katedrze fromborskiej, w 1685 ufundował wieżę dzwonniczą na Wzgórzu Katedralnym we Fromborku, w 1687 poświęcił kamień węgielny pod budowę kościoła w Świętej Lipce; jeden z największych mecensów sztuki epoki polskiego baroku, utrzymywał okazały dwór i zatrudniał najlepszych działających w Polsce artystów.

Ignacy Krasicki (1767-1795) - słynny poeta, prozaik, komediopisarz. To właśnie w Lidzbarku Warmińskim napisał większość swoich utworów: bajki, satyry, komedie oraz poematy z "Monachomachią" na czele. W zamku zgromadził bogaty księgozbiór, organizował wieczory literackie, zapraszał artystów i uczonych, a jego ogrody słynne były w całej Polsce. Był zatem prawdziwym mecenasem kultury i sztuki.



Bitwa pod Lidzbarkiem Warmińskim

10 czerwca 1807 roku w okolicach Lidzbarka Warmińskiego (wówczas miasto nazywało się Heilsberg) miała miejsce jedna z największych bitew napoleońskich na terenach dzisiejszej Polski (i nie tylko Polski). Heilsberg poprzez swoje położenie stał się głównym ośrodkiem dowodzenia i oporu Rosjan i Prusaków. W dniu bitwy Lidzbark był dobrze ufortyfikowany od strony południowo-zachodniej, mniej z zachodniej i północno-zachodniej, gdyż ataku spodziewano sie z tej pierwszej strony. Wojskami broniących się dowodził Levin August von Bennigsen, natomiast ze strony francuskiej oficjalnie dowodził sam Napoleon, choć w praktyce nie ingerował w poczynaniach swoich marszałków: Joachima Murata, Nicolasa Jean de Dieu Soulta oraz Jeana Lannesa. Po stronie rosyjsko-pruskiej stanęło około 90 tys., a po stronie francuskiej - 56 tys. żołnierzy. Bitwa zakończyła się zwycięstwem wojsk napoleońskich.

Więcej informacji:  Bitwa pod Lidzbarkiem Warmińskim  (źródło: Wikipedia)