Ksiądz kardynał Kazimierz Świątek,
fot. Creative Commons Serge Serebro, Vitebsk Popular News

W czasie okupacji sowieckiej obowiązki duszpasterskie łączył z pracą konspiracyjną w organizacji Orzeł Biały, co stało się powodem aresztowania przez NKWD 21 kwietnia 1941 r. Po ciężkim śledztwie ks. Świątek został skazany na karę śmierci. Przez 2 miesiące przebywał samotnie w celi śmierci w Brześciu, oczekując na wykonanie wyroku. Wybuch wojny niemiecko-sowieckiej ocalił mu życie. Do końca okupacji niemieckiej ks. Świątek pracował w parafii Prużana. Nie opuścił swoich parafian po ponownym zajęciu tych ziem przez Armię Czerwoną, choć wiedział, że tak jak cały Kościół na Wschodzie będzie prześladowany. Został ponownie aresztowany już 17 grudnia 1944 r. i skazany 25 lipca 1945 r. na 10 lat łagrów o zaostrzonym rygorze i 5 lat pozbawienia praw obywatelskich. Pracował 2 lata przy wyrębie lasów na Syberii, następnie w Workucie. Za urządzenie dla grupy Polaków Wigilii w 1947 r. następnego dnia został zesłany do punktu łagrowego w tundrze w okolicach Inty. Więźniowie mieli dopiero zbudować tu baraki, musieli więc nocować w śniegu. Ksiądz Świątek pracował tam do końca wyroku, spełniając w ukryciu posługę duszpasterza dla Polaków, Litwinów i Łotyszy.

Po zwolnieniu z łagru 16 czerwca 1954 r. ks. Świątek otrzymał zakaz zamieszkania w miastach wojewódzkich Związku Sowieckiego. Jego kościół w Prużanie został zamieniony na klub, więc przyjechał do Pińska, gdzie wierni obronili katedrę od zamiany na magazyn zbożowy, ale nie mieli kapłana. Po uzyskaniu zezwolenia władz na pracę ks. Świątek został w Pińsku, by nieść Boga ludziom poddanym urzędowej ateizacji. Jego posługa duszpasterska, spełniana często w ukryciu, szeroko wykraczała poza Pińsk.

Po przemianach na Wschodzie 13 kwietnia 1991 r. ks. Kazimierz Świątek został mianowany przez papieża Jana Pawła II arcybiskupem metropolitą mińsko-mohylewskim i administratorem diecezji pińskiej. 26 listopada 1994 r. Ojciec Święty mianował go kardynałem. Jego dewiza to: "Mater Misericordiae" ("Matko Miłosierdzia").

W dniu swojej konsekracji ks. abp Świątek powiedział, że wszystko w życiu zawdzięcza kandydatowi na ołtarze Zygmuntowi Łozińskiemu (biskupowi w Mińsku, a następnie w Pińsku), który zmarł w opinii świętości w 1932 roku. Jak nikt inny kochał on i rozumiał lud chrześcijański na Białorusi, szanował jego uczucia religijne i narodowe - polskie i białoruskie.

14 czerwca 2006 roku kardynał Kazimierz Świątek przeszedł na emeryturę, pozostając jednak administratorem apostolskim diecezji pińskiej.

W Liście biskupów Kościoła katolickiego na Białorusi zaznaczono: „Lata walki z Kościołem, brak seminariów duchownych, niemożność kształcenia nowych kapłanów długo jeszcze będą dawały znać o sobie. Wiemy jednak, że powołanie kapłańskie jest darem Bożym. Pamiętamy także Słowa Chrystusa: “Żniwo wprawdzie wielkie, ale robotników mało; proście Pana żniwa, żeby wyprawił robotników na żniwo swoje” (Mt 9,37). Zwracamy się więc do wszystkich wiernych Kościoła na Białorusi, byśmy dziękując Bogu za dar kapłaństwa naszego Metropolity modlili się o liczne i dobre powołania do kapłaństwa.”

Ksiądz kardynał Kazimierz Świątek podczas modlitwy,
fot. Creative Commons Serge Serebro, Vitebsk Popular News

Ksiądz kardynał do końca życia chętnie dzielił się swoimi wspomnieniami z pobytu na Syberii: „Każdy dzień to była walka, czułem się jak Dawid zmagający się z gigantem Goliatem. Z ta różnicą, że ja nie miałem nawet procy. Na pytanie, jak zdołał przeżyć gułag, 90-letni arcybiskup Mińska odpowiedział: „To samo pytanie postawił mi oficer KGB, gdy wychodziłem na wolność. Odpowiedziałem: ‘życie zawdzięczam Bogu, On jest moim zbawieniem!’ Powtarzam to sobie codziennie i wam mówię to samo: Boże, jakżeś wielki! Jakiś dobry! Do tego wszystkiego dodać należy, iż nie codzienny trud, nie prześladowania, ale fakt, że Zachód „bratał się z naszymi oprawcami” sprawiał największy ból ks. kardynałowi Kazimierzowi Świątkowi w czasach, gdy przebywał w sowieckim obozie pracy.  

Ksiądz kardynał Kazimierz Świątek zmarł 21 lipca 2011 r. w Pińsku. 25 lipca 2011 w Pińsku odbył się jego pogrzeb, w którym uczestniczyli m.in. arcybiskup metropolita krakowski kardynał Stanisław Dziwisz, były arcybiskup ryski kardynał Janis Pujats oraz arcybiskup metropolita mińsko-mohylewski Tadeusz Kondrusiewicz

Opracowano m.in. na podstawie tekstu Sebastiana Karczewskiego, który ukazał się 27 września 2004 w Naszym Dzienniku, tekstu Marii Rutkowskiej, który ukazał się 21 października 2004 w Naszym Dzienniku oraz tekstu Tatiany Zaleskiej, który ukazał się 2 kwietnia 2004 w Głosie znad Niemna. 

www.naszdziennik.pl