Koncerty organowe w Katedrze Fromborskiej mają długą tradycję. Zapoczątkowane zostały w latach sześćdziesiątych XX wieku i od początku postrzegane były jako jedno z ważniejszych wydarzeń polskiego świata muzycznego. Cieszą się dużą popularnością i uznaniem, zarówno wśród wykonawców jak i słuchaczy, którzy przybywają tu z wielu zakątków Polski i Europy.
Organy we Fromborku, obok organów w Oliwie, Leżajsku i Kamieniu Pomorskim, należą do najcenniejszych w Polsce.
Z zachowanych rachunków kanonika Marcina Achtsnichta wynika, że 23 XII 1508 roku zawarto z mistrzem Janem z Chojnic umowę w sprawie wykonania organów dla Katedry we Fromborku. Wykonane organy, jak również bardzo wiele innych cennych dzieł sztuki, wywieźli Szwedzi podczas pierwszej wojny szwedzkiej (1626-1635). W 1683 r. Kapituła znowu zawarła umowę, tym razem z gdańskim organmistrzem Danielem Nitrowskim.
Nowe organy zbudowane zostały w latach 1683-1684 przez warsztat Daniela Nitrowskiego. Powstały z fundacji biskupa Michała Radziejowskiego, siostrzeńca Jana III Sobieskiego. Jako pamiątkę fundacji umieszczono na emporze chórowej herb fundatora. Jako ciekawostkę podac można, iż kontrakt zawarty między organmistrzem a Kapitułą Warmińską podpisano 20 lutego 1683 roku i opiewał on na sumę 7250 florenów. Polichromię i złocenia prospektu wykonał Jerzy Pieper - malarz z Lidzbarka Warnińskiego - za sumę 1200 florenów. Nie trzeba chyba dodawać, że były to kwoty niebagatelne.
W 1935 r. zlecono przebudowę organów firmie organmistrzowskiej Ericha Kempera z Lubeki. Wówczas wprowadzono elektropneumatyczną trakturę stołu gry o pięciu manuałach i klawiaturze nożnej. Zbudowano ponadto nowe organy chórowe, które umieszczono nad Kaplicą Polską i połączono z organami głównymi. Wzbogacono również instrument umieszczając w prospekcie głównych organów głosy trabki hiszpańskiej, na podobieństwo organów Katedry Królewskiej w Toledo w Hiszpanii. Po zakończeniu prac kilkakrotnie wzywano firmę Kempera, ponieważ organy mimo przebudowy nie funkcjonowały należycie. We wrześniu 1939 roku firma usuwała usterki w relaisach wiatrownic. W 1942 roku naprawy przeprowadzał Bruno Goebel z Królewca, gdyż Kemper z powodu działań wojennych nie był w stanie przysłać pracowników. Podczas wycofywania się wojsk niemieckich w 1945 roku organy uległy zniszczeniu w 50%...
Krótka charakterystyka organów znajdujących się w Katedrze we Fromborku
- Liczba głosów - 51;
- Klawiatury - 4 + P;
- Traktura gry - elektryczna;
- Traktura rejestrów - elektryczna;
- Data wykonania aktualnej dyspozycji - 1979;
- Autor obecnej dyspozycji - prof. Jan Jargoń z Krakowa
44. Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej Frombork 2011
26 czerwca - 28 sierpnia 2011; zawsze w niedzielę, zawsze o godz.14.00
Bazylika Archikatedralna pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny i św. Andrzeja Apostoła we Fromborku
26 czerwca - Roman Perucki, organy (Polska) oraz kwartet skrzypiec 4PM: Maria Perucka, Nadia Monczak, Mariusz Monczak, Łukasz Perucki
3 lipca - Andrzej Chorosiński, organy (Polska) oraz Michał Chorosiński, recytacje (Polska)
10 lipca - Bogdan Narloch, organy (Polska) oraz Roman Gryń, trąbka (Polska)
17 lipca - Volodymyr Koshuba, organy (Ukraina)
24 lipca - Filipe Verissimo, organy (Portugalia)
31 lipca - Szymon Buczyński, organy (Polska), Dariusz Mikulski, waltornia (Polska)
7 sierpnia - Ewa Bąk, organy (Polska) i Danuta Mossakowska-Dulska, sopran (Polska) i Marcin Ciszewski, kontratenor (Polska)
14 sierpnia - Koncert Elbląski: Maciej Zakrzewski, organy (Polska) i Joanna Konefał, sopran (Polska)
z towarzyszeniem The Girl's Choir of Kossuth Secondary School Cegled (Węgry)
21 sierpnia - Javier Artigas Pina, organy (Hiszpania)
28 sierpnia - koncert finałowy: Witold Zalewski, organy (Polska)
Z HISTORII FESTIWALU
XXXVIII Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej Frombork 2005 - nota informacyjna
Festiwal rozpoczął się 26 czerwca i potrwał do 11 września. 28 sierpnia odbył się koncert w hołdzie Janowi Pawłowi II, w którym wystąpili: Georgij Agratina - fletnia Pana i cymbały; Robert Grudzień - organy oraz znany aktor Włodzimierz Matuszak, który recytował poezję młodzieńczą Karola Wojtyły i Jana Pawła II.
Wszystkie koncerty odbyły się w niedziele o godzinie 14.00. Bilety w cenach 15 zł - normalny, 10 zł - ulgowy były do nabycia przed wejściem do Katedry.
Uczestnicy:
26.06 - Roman Perucki i Orkiestra Kameralna "Hanseatica" (Polska)
03.07 - Andrzej Chorosiński (Polska)
10.07 - Silvano Rodi (Włochy)
17.07 - Juhani Romppanen (Finlandia)
25.07 - Staffan Holm (Szwecja)
31.07 - Jose Enrique Ayarra Jarne (Hiszpania)
07.08 - Henryk Gwardak (Finladnia - Wyspy Alandzkie)
14.08 - Thomas Kursh (Dania)
21.08 - Bogdan Narloch (Polska)
28.08 - koncert finałowy: Włodzimierz Matuszak - recytacje, Georgij Agratina (Ukraina) - fletnia Pana, cymbały, Robert Grudzień - organy
Na szczególną uwagę zasługuje osoba Henryka Gwardaka
Ten wybitny wykonawca urodził się w 1951 r. we Wrocławiu. Już w wieku pięciu lat rozpoczął naukę gry na fortepianie pod kierunkiem prof. Renaty Wandokanty.
W roku 1970 rozpoczął studia w Państwo wej Wyższej Szkole Muzycznej we Wrocławiu na Wydziale Instrumentalnym w klasie organów prof. Romualda Sroczyńskiego oraz fortepianu w klasie prof. Aliny Głowackiej. Po uzyskaniu dyplomu w roku 1975 podjął pracę pedagogiczną w średnich szkołach muzycznych w Legnicy i Elblągu organizując tam i prowadząc klasy organów. W latach 1979-1987 był organistą katedry św. Mikołaja w Elblągu. W roku 1980 zapoczątkował cykl koncertów organowych w Elblągu, Kwidzynie i Stegnie. Był dyrektorem artystycznym Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Organowej we Fromborku.
Henryk Gwardak koncertował w Polsce, Niemczech, Szwecji, Norwegii, Danii, Finlandii, Belgii, Holandii, Francji, Szwajcarii, we Włoszech, na Słowacji, w Ameryce Łacińskiej oraz w Japonii (Tokio, Fukushima). Dokonał licznych nagrań radiowych, TV i filmowych.
Uprawia także muzykę kameralną akompaniując chórom i czołowym artystom w wielu krajach Europy.
Od roku 1987 mieszka na Wyspach Alandzkich (autonomiczna prowincja Finlandii), gdzie pracuje jako kantor oraz koncertuje i organizuje koncerty. Jest kierownikiem artystycznym najstarszej imprezy muzycznej na Alandach - Międzynarodowego Festiwalu Organowego.
Za swoją działalność otrzymał w 1993 r. nagrodę artystyczną fundacji rządu Autonomii Wysp Alandzkich. W roku 2002 został wyróżniony prestiżowym medalem 75-lecia autonomii Wysp Alandzkich za zasługi w upowszechnianiu kultury muzycznej w regionie.
Źródło: www.frombork.in.pl
P.S.
Posłuchaj jak gra Henryk Gwardak - kilka nagrań z koncertów
Jako ciekawostkę można dodać, iż artysta posiada własną, bardzo interesującą stronę internetową - www.gwardak.com
Oficjalna strona internetowa Festiwalu: www.frombork-festiwal.pl
|
